Michał Gorstkin Wywiórski ( 1861 – 1926 )
„Powrót z polowania”
olej na płótnie
67 x 107 cm
sygn..l.d.:”M.G.Wywiórski
Michał Gorstkin Wywiórski – urodził się 14 marca 1861 roku w Warszawie. Ukończywszy szkołę, podjął studia chemiczne w Rydze, a później w Zurichu. W Szwajcarii po amatorsku zajął się rzeźbą i malarstwem. W latach 1883-87 studiował w Akademii Monachijskiej, w pracowni Karla Rauppa (1837-1918) i Nikolausa Gyssisa. Równolegle pobierał nauki w pracowni Józefa Brandta (1841-1915), która w owym czasie była ośrodkiem skupiającym Polaków w Monachium.
W Monachium artysta mieszkał do roku 1896, kiedy przeniósł się na stałe do Berlina. Mimo oddalenia podtrzymywał więź z krajem. Debiutował już w roku 1884 w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie zaprezentował obraz „Nad morzem”. Popularność zyskały mu sceny orientalne, później zasłynął jako autor pejzaży i scen z polowań. Przez całą jego twórczość przewijały się też motywy marynistyczne.
Michał G. Wywiórski był współautorem kilku panoram, tworząc lub współtworząc ich partie pejzażowe. W latach 1894-96 powstała panorama „Przejście przez Berezynę”. Wywiórskiego zaprosili do prac nad nią Wojciech Kossak i Julian Fałat. Do zespołu należał też m.in. Jan Stanisławski. Gotową kompozycję pokazano 1 kwietnia 1896 w Berlinie. W trakcie prac nad nią Wywiórski poznał swą przyszłą żonę Idę Klarę Margarethe Seeling. W roku 1896 Wywiórski na zaproszenie Jana Styki rozpoczął pracę przy panoramie „Bem w Siedmiogrodzie” („Bitwa pod Sybinem”), ukończonej we wrześniu 1897, zaprezentowanej w Budapeszcie w 1898 r. W listopadzie 1899 r. artysta wyjechał z Wojciechem Kossakiem do Hiszpanii w celu zebrania materiałów do panoramy „Somosierra”, zamówionej dla miasta Warszawy. Choć szkice olejne zostały dobrze przyjęte, z dokończenia projektu zrezygnowano pod naciskiem władz zaborczych. Zebrane środki posłużyły realizacji innego tematu „Napoleońskiego”: „Bitwa pod piramidami z kampanii napoleońskiej w Egipcie w 1798”. Przygotowując to przedsięwzięcie Wywiórski pojechał do Egiptu we wrześniu 1900. Panoramę (namalowaną w cztery i pół miesiąca) wystawiono w Warszawie w 1901 roku. Jej partie pejzażowe były w całości dziełem Wywiórskiego.
Od 1895 r. Wywiórski nawiązał ożywione kontakty ze środowiskiem wielkopolskim. Znalazł tam znakomitych protektorów w osobach m.in. ks. Zdzisława Czartoryskiego czy hrabiego Edwarda Raczyńskiego, w którego rogalińskiej posiadłości artysta gościł w 1907 r. Nieprzerwanie utrzymywał też kontakty z Małopolską. W 1902 r. wziął udział w „Salonie Polskim” organizowanym przez znanego mu z Monachium Jacka Malczewskiego, a w 1911 w „Wystawie podhalańskiej” we Lwowie w 25-lecie stylu podhalańskiego.
Artysta zmarł 30 maja 1926 roku w Berlinie.